Handels- en vestingstad

De ontwikkeling van Bergen op Zoom van handels- tot vestingstad.

Gelegen op het kruispunt van Holland, Zeeland en België, in de nabijheid van de rivier de Schelde, heeft Bergen op Zoom een belangrijke geschiedenis op zowel handels- als militair gebied.

Ruim 800 jaar stad

Tijdens de Romeinse tijd moet Bergen op Zoom al op een handelsroute hebben gelegen, gezien archeologische vondsten uit de eerste en tweede eeuw na Christus. Deze vondsten, zoals muntjes en kleine amforen die werden geofferd in een vennetje, suggereren handelsactiviteit en wellicht het vragen om een veilige reis. Deze ontdekkingen op de vroegere Parade, achter de huidige Sint-Gertrudiskerk, zijn opmerkelijk, omdat ze Bergen op Zoom in één klap duizend jaar ouder maken. De stad was de hoofdplaats van de heerlijkheid (later markiezaat) Bergen op Zoom. Tijdens de bloeiperiode aan het einde van de middeleeuwen bezochten kooplieden van overal de stad voor de twee jaarmarkten.

Welvarende handelsstad

Tussen 1300 en 1530 groeit Bergen op Zoom uit tot een welvarende handelsstad. In de tweede helft van de 16e eeuw wordt de stad omgebouwd tot een militaire vesting die de toegang tot Holland en Zeeland moet beschermen.

Bergen op Zoom wordt ook wel 'de sleutel tot Holland en Zeeland' genoemd. Dit trekt de aandacht van de Spanjaarden. De stad wordt tweemaal belegerd tijdens de Nederlandse Opstand, maar weet stand te houden. Tijdens de eerste helft van de 18e eeuw worden moderne vestingwerken gebouwd.

1747

Ondanks dat de vesting onneembaar lijkt, lukt het de Fransen in 1747 toch om Bergen op Zoom in te nemen. De stad wordt beschouwd als de sterkste vesting van de Republiek en voldoet aan de inzichten van meestervestingbouwer Menno van Coehoorn. Na twee maanden van strijd valt de stad op 16 september in Franse handen, wat een grote schok is voor de bevolking. Een groot deel van de stad wordt verwoest en de bevolking is jarenlang getraumatiseerd door de gebeurtenissen.

Aan het einde van de negentiende eeuw wordt de vesting ontmanteld om plaats te maken voor industrie en stadsuitbreiding. Gedurende al die eeuwen hebben veel mensen hun hart verloren aan de stad en zijn er blijven wonen.

Meer weten? Lees online de bladerboeken over het verleden van de handels- en vestingstad Bergen op Zoom.