Stoomcarrousel

De Familie Janvier en de Stoomcarrousel

De familie Janvier was een bekende kermisfamilie die een belangrijke rol speelde in de geschiedenis van de stoomcarrousels in Nederland. Deze grote draaimolens, aangedreven door stoom, waren van het einde van de 19e eeuw tot halverwege de 20e eeuw een opvallende attractie op kermissen. Verschillende families hielden zich bezig met het exploiteren van deze carrousels, waaronder de Janviers.

Oorsprong van de Familie

De eerste bekende Janvier die zich met carrousels bezighield, was Johannes Wilhelmus Janvier. Hij woonde rond 1840 in Bergen op Zoom en had zes kinderen. Zijn zoon Hendrik Janvier werd al op jonge leeftijd betrokken bij het kermisleven: toen Hendrik twaalf jaar was, kreeg hij van zijn vader een draaimolen met houten paarden. Hiermee trok hij, met paard en wagen, langs kermissen en jaarmarkten.

Hendrik Janvier

Hendrik Janvier trouwde in 1881 met Fientje Ditvoorst, nadat ze elkaar op een kermis hadden ontmoet. Samen kregen ze elf kinderen. Hendrik was een ondernemende man met veel kennis van techniek en handel. Hij bouwde vanaf 1895 zijn eigen stoomcarrousel, die in 1903 voltooid werd. Zijn aanpak en innovaties maakten hem tot een invloedrijke figuur in de wereld van de kermisattracties.

De Volgende Generaties

Hendriks kinderen kregen bij hun huwelijk vaak een eigen kermisbedrijf mee, waardoor de familie een echte kermisdynastie werd. Zijn oudste zoon, Wilhelmus Johannes Janvier (ook wel J.W. genoemd), kreeg bijvoorbeeld de Stoomcarrousel als huwelijkscadeau. J.W. werkte samen met de kunstenaar Andreas Giezen, die de carrousel voorzag van fraaie schilderingen en decoraties.

Een andere zoon, Piet Janvier, wist een bijzonder Gavioli-orgel te bemachtigen, dat nog steeds bij de carrousel hoort.

Laurens Janvier en de Overdracht aan de Efteling

Laurens (Rens) Janvier, eveneens een zoon van Hendrik, werd later eigenaar van de carrousel. Hij kreeg deze van zijn broer J.W. toen hij in 1919 trouwde. Laurens reisde met de carrousel tot 1953, waarna het gevaarte tijdelijk werd opgeslagen. In 1955 werd de carrousel verkocht aan de Efteling. Bij de opening stond de naam ‘L. Janvier Stoomcarrousel’ nog op de gevel, als eerbetoon aan de familie. Later werd de naam op de gevel gewijzigd in ‘Carrouselpaleis’.

Het Carrouselmodel in het Markiezenhof

Een bijzonder detail is dat een van de nazaten van de familie Janvier een schaalmodel van de beroemde carrousel heeft geschonken aan het Markiezenhof in Bergen op Zoom. Dit model maakt deel uit van de miniatuurkermis die daar te bewonderen is en vormt een tastbare herinnering aan de rijke kermistraditie van de familie Janvier.

Kortom

De familie Janvier was een invloedrijke kermisfamilie, vooral bekend vanwege hun stoomcarrousel die uiteindelijk in de Efteling terechtkwam. Dankzij het geschonken carrouselmodel in het Markiezenhof blijft hun bijzondere geschiedenis ook vandaag de dag zichtbaar voor het publiek.